دامؤن

دامؤنˇ ویرش

دامؤنˇ ویرش

دامؤن

۱ مطلب در تیر ۱۳۹۵ ثبت شده است

خۊدا نؤمی

مئن-خۊرتاو (دئباری خۊرتاو/خۊرخؤس آسیا ؤ کلسیه آفریقا) أمی دئباری سامؤنه. ای دئباری سامؤنˇ مئن عربان ؤ تۊرکان ؤ کۊردان ؤ لۊران ؤ گیلکان ؤ فارسان ؤ بلۊچان ؤ تۊرکمنان ؤ یهۊدئن ؤ أرمنئن ؤ ... چندین هیزار سال کسنˇ ور بزیوسن ؤ کسنˇ همرأ هدأهگیر دأشتن.

دئباری اثرؤن نۊشؤن دنن گه ای مردۊم کسنˇ همرأ همیشک خۊرۊم ارتباط دأشتن ؤ أگرن جنگی بؤ، جؤردستئن ؤ کیاؤنˇ شی بؤ عاددی مردۊم فقط اۊشؤنˇ ویشترخازی هزینهٰ هدأن ؤ قبل ؤ بعدˇ جنگ هنده کسنˇ همرأ رابطه دأشتن.

مؤعاصر سرؤنه (دؤران) مئن، وختی تازه دؤلت-مللتؤن چاته بۊبؤن، هر ته سامؤن خؤره یته تازه کشور بۊبؤ یؤ بۊشؤ خۊ تاریخˇ دۊمبال، چۊن دؤلت-مللت خؤره سیوا ؤ پۊرگۊلاز تاریخ خأنه. نم نم بدیم گه ای قؤمانˇ مئن سیوایی دکت ؤ مردۊم کسنˇ همرأ جنگسنه سرأگیتن. اۊ خطی گه نقشه'نˇ مئن أنی، مرزˇ نؤمی، تعیین بؤتن باعث بۊبؤ ای جنگ تشدید بؤبۊن. خطی گه گاگلف چن ته خانوادهٰ کسنˇ جی سیوا گۊد. مثلن کۊردان دکتن چار ته دؤلت-مللتˇ مئن گه هر ته خۊ وأسر خأس سیوا تاریخ بدأره ؤ سیوا فرهنگ ؤ هین° دؤنی هیشته کۊردانه حیساب نیأرد. هی اتفاق دبخی أقوامˇ وأسرٰن پیش بۊمأ ؤ هر تازه دؤلت-مللتˇ مئن دبخی قؤمان سرکۊب بۊبؤن ؤ هین باعث وکت ای جنگˇ تش تا ایمرۊ هلأ بل گیره ؤ مردۊمه سۊجأنئه دره. ایمرۊ ینیم گه مئن-خۊرتاوˇ مئن هر طرفˇ جی اۊشماره صدا جؤر شۊنه ؤ مأرؤن خۊ طفلؤنˇ وأسر ؤ زأکؤن خۊ پئر ؤ مأرˇ ره اۊشماره کۊنن.

دۊنیا مئن مئن-خۊرتاوه، همه جنگ ؤ نفت ؤ ترؤریسم ؤ ... همرأ شینأسنن ؤ أمی مردۊمه وختی مؤهاجرت کۊنن، یۊجۊر نیا کۊنن بدأری أمی شیرخؤر طفل أنی ترؤریسته. أمی مردۊم هر رۊز صد ته صد ته هیزار ته هیزار ته میرن ولی هیشکسˇ ره مؤهم نیه ولی کافیه اۊرۊپا ؤ آمریکا مئن یه نفر ترؤریسمˇ جی بمیره، دۊنیا همه عزادار بۊنن ؤ اینترنتˇ مئن همهٰ شۊر گیره گه چه ره ؤ چۊتؤ...

أمی مردۊمˇ خۊن دبخی مردۊمˇ خۊنˇ همرأ تؤفیر نأره. فقط شاید چؤن هر رۊز ای داستان هیسه شمه ره عاددی بۊبئه. وختی ای داستان عاددی بؤبۊن دئه وأ آدمیتˇ فاتحهٰ خؤندن. این گه بییم بؤگیم مئن-خۊرتاوˇ مئن ای داستان همیشکی هیسه ؤ اۊرۊپا مئن نیه یعنی قؤبۊل بؤتیم مئن-خۊرتاوˇ آدمؤن ده بی ارزش وکتن ؤ اۊشؤنˇ مؤردن ایراد نأره.

مئن-خۊرتاوˇ مرگ ؤ میر، آفریقا مردۊمˇ وشنأیی ؤ هرجاىˇ دۊنیا هر بلایی گه مردۊمˇ سر هنه هرگیز نوأ عاددی وکئه أمی وأسر.

أگر عاددی هیسه وأ بنیشیم ؤ خۊ همرأ خلوت بؤنیم گه چه ره عراقˇ مئن وختی بؤمب ننن ؤ صد ته آدم میره أمی وأسر أهمیت نأره، چه ره وختی کارگر شللاق خؤره أمی وأسر أهمیت نأره، چه ره فرانسه آدمؤن پرپر بۊنن أمی قلب شیکنه ولی افغانستانˇ مئن مردۊم جؤن دنن أمه ره مؤهم نیه.

آمۊ مردۊمی هیسیم گه کشمیرˇ جی تا آفریقا کلسیه تاریخˇ مئن هیزار هیزار فرهنگی اشتراک ؤ تاریخی ارتباط دأشتیم ؤ دأریم. نوأ هیتؤ راحت ای قضیه جی دوأریم گه آمۊ گیلکؤن، بین النهرینˇ آدمؤنˇ همرأ فرق کۊنیم ؤ ایمه خؤره دیچکنیم اۊرۊپا آدمؤنه. آمۊ وأ بۊدؤنیم گه هیچ فرهنگی خؤره چاته نۊبئه. هر فرهنگی خۊ همساده'نˇ جی تأثیر بیته ؤ اۊشؤنˇ سر تأثیر بنئه. ولی مؤتأسفانه آمۊ ینیم بعضئن گۊنن أمی فرهنگ دبخی قؤمانˇ جی پیشرفته تر هیسه ؤ ای نیگا همرأ خۊ همساده'نˇ همرأ دۊشمندی کۊنن.

مئن-خۊرتاو أمی شی هیسه. هر بلایی اۊنˇ سر بیه أمی سر هنه، هر پیشرفتی بۊنه أمه ره'ن وأ خؤره اۊنˇ مئن سهیم بۊدؤنیم. أگر جایی ضعفی دأره وأ ایلجار بؤنیم اۊ ضعفˇ همرأ بجنگیم ؤ اۊنه ارتقا بدیم. نأ اینکه شؤنه خالی بؤنیم.

ای خط کشی، هر نؤم ؤ دلیلی همرأ فقط یه چی ره خۊبه: جنگ. هی بازئنˇ همرأ راحت-راحته أمی مردۊمˇ سر کۊلا شۊنه ؤ جؤردستئن راحتتر تۊنن أی مردۊمه بچاپن. مردۊمی گه اۊشؤنˇ جؤغرافیا دۊنیا مئن تکه وأ همیشک جنگˇ همرأ درگیر بؤبۊن ؤ وشنأیی بکشن. ایمه یه عده اۊ جؤر جؤرنˇ جی ای مردۊمˇ ثروته بچاپه. اۊنن خۊدا ؤ آزادی نؤمˇ همرأ. بۊدؤنین مئن-خۊرتاوˇ هوأ آمۊ وأ بدأریم. آمۊ هیسیم گه ای سامؤنˇ مالک ؤ وارثیم. نوأ بیئلیم أمی سره شیره وأسینن ؤ أمی سره چرت ؤ چۊلؤ مسئله'نˇ همرأ کۊلا بنن. مئن-خۊرتاوˇ أمی شی هیسه. هر تۊرک ؤ عرب ؤ گیلک ؤ ... وأ بۊدؤنه گه مننئه خؤره سیوا بۊدؤنه دبخی قؤمانˇ جی. وأ بۊدؤنیم گه أگر ایجؤنأیی ندأشته بیم، نأ فقط أمی ثروت ؤ سامؤنه أمی جی گیرن، أمی هویت أنی أمی جی دۊزنن.

استۊارت میل گۊنه: "أگر خنین یه جأ استعمار بؤنین، بئترین را اینه گه اۊشؤنˇ فرهنگˇ جی شۊرۊ بؤنین. وختی أمی فرهنگه أمی جی هگیرن أمی هویته چیکأدأیم. وختی بی هویت ببیم تۊنن هر بلایی أمی سر بیأرن. وختی بی هویت ببیم خؤره جیرتر ینیم. وختی خؤره جیرتر بینیم احساس کۊنیم حقیریم، پستیم. وختی خؤره حقیر بۊدؤنیم هخسأى کۊنیم اۊ جؤرتری هویته چیک بزنیم تا أمی حقارته جا بدیم ؤ خؤره جؤرأکشیم. ایتؤ بۊنه گه وکنیم اۊ زرج گه خأس کلاچˇ را شؤنه بیأمۊجه.

مئن-خۊرتاو أمی شی هیسه. هیچچی ای سامؤنˇ مئن مطلق هیچ قؤمی شی نیه. ای داستان زوؤنˇ مئن کامل مؤشخصه. أمی زوؤنؤن همه کسنˇ همرأ اشتراک دأره.  آمۊ مردۊمی هیسیم گه هۊتؤ گه پۊر اختلاف دأریم پۊرپۊر اشتراک دأریم. چه ره وأ ای اختلافانˇ همرأ جنگˇ بله ویشتراکۊنیم؟ اۊنی گه أمه ره چاپسه-دره هینه خأنه. خأنه آمۊ ای اختلافانˇ همرأ کس-کسه جؤن دکیم تا تۊنسه-بۊن راحت-تر بچاپه أمه ره

أمی وأسر ژست گیرن گه آها تۊ گیلکی، تۊ تمدنˇ بلته هیسی؛ اۊ فارس ؤ تۊرک ؤ ... أسأ تی قد ؤ قامت نیه گه بیه "منم" بزنه. تۊ ایرانی هیسی. عربؤن سۊسمارخؤرن، کی اۊشؤنه حق بدئه بیأن ؤ گب بزنن.

ای چرت ؤ چۊلؤنˇ همرأ چندین ساله أمه ره چاپسه-درن ؤ أمه ره'ن بخیاله "نژاد برتر" هیسیم ؤ هیچی أمه ره مؤهم نیه.

نأجه دأرم مئن-خۊرتاوˇ آدمؤن هنده دئبارˇ مۊسؤن کسنˇ همرأ برأر-برأر وکن ؤ ای جنگ ؤ تفرقه أمی سامؤنˇ جی بؤشۊن.

نأجه دأرم أمی دئباری خۊرتاو هنده ایجؤنا وکئه ؤ تۊنسه-بیم دئباری زمتنˇ مۊسؤن هنده أمی پیشرفتˇ همرأ نۊشؤن بدیم گه أمی نقش، تاریخˇ مئن تۊمانانۊبئه.

 

بزیوه دئباری خۊرتاو

 

دامؤن لتریج

اسفندار ما هشدم

.

.

.

مئن-خۊرتاو: خاورمیانه

کلسیه: شۊمال

ویشترخازی: زیادی خایی

بزیوسن: (زیوستنˇ مصدرˇ جی) زیندیگی گۊدن

دئباری: کهن

کیاؤن: پادشاهؤن

هین دؤنی: هینˇ وأسر/وأسی/ویسین

دوأریم: (دوارستنˇ مصدرˇ جی) بۊگذریم

بییلیم: والیم (ایجازه بدیم)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ تیر ۹۵ ، ۰۱:۴۶
دامؤن