دامؤن

شش نکته از دوست عزیزمان شهاب مژدهی درباره‌ی میرزا کوچک جنگلی:

1-    1- در تاریخ معاصر ایران سه گروه در روابط بین الملل حضور داشتند و هنوز با گذشت سالها این گرایش ها و راه حل های سیاسی در سطح خارجی هنوز هم وجود داره :

1.      الف: گرایش به غرب و لیبرالیسم

2.      ب: گرایش به شرق و سوسیالیسم علمی

3.      پ: گرایش به آلمان و فرانسه که نیروی سوم خوانده می شدند که البته خلیل ملکی از 53 تن موسس حزب توده و از موسسین جبهه ملی اول آنرا اصلاح کرده و از زحمتکشان داخل ایرانی به عنوان آلترناتیو سوم یاری می جوید .

میرزا کوچک خان (و حتی بعدها خود رضاخان) از گرایش نیروی سوم بودند . نظریه نیروی سوم و بحث آن از زمان امیر کبیر آغاز شده بوده , درست زمانی که زمام داران به اوج فساد رسیده بودند . در همان زمان چنین شخصیتی در ژاپن هم ظهور کرد اما ژاپنی ها امیر کبیرشان را نکشتند و اینی شدند که هم اکنون می بینید ! اما شوربختانه ما چنین نبودیم !

با این وجود درک درست از فلسفه موازنه منفی در شخصیت ها و رجال روشنفکر ایرانی به رهبری افرادی چون میرزای کبیر و بعدها مصدق شکل گرفته و در انقلاب پنجاه و هفت هم در شعارهایی مانند نه شرقی , نه غربی حضور پیدا کرد (با صرف نظر از نتیجه انقلاب) و اگر به اطراف خودمون دقت کنیم می بینیم که نظریه موازنه منفی فراگیر شده (حد اقل در ظاهر) و رشد فکری در همه اقوام ایرانی به این حد رسیده که شرق و غرب به فکر ملل ایرانی نیستند !

به هر ترتیب این یادگار در گیلان بیشتر از ارای میرزا و مصدق به ما منتقل شده و هنوز جریان ها به آن استناد می کنند.

2-    2- سوسیال دموکراسی در حکومت میرزا کوچک :

میرزا حق رای همه را لحاظ می کرد حکومت شورایی در هر دو نگرش سوسیالیستی و اسلامی اهمیت داشته و گویا میرزا این تشابه رو برای ایجاد وحدت آرا مفید هم می دیده و شکلی از جمهوری رو مطرح می کنند که شاید بعد ها در تفکر روشنفکران ایرانی و نگاه های متفاوت دوران معاصر از رابطه دین و حکومت (مانند شریعتی و . . .) ببینیم.

3-    3- اندیشه جهان وطنی (انترناسیونالیسم) و در هم آمیختگی جهان وطنی اسلامی و سوسیالیستی در جنبش جنگل که میرزا در بیانیه ای چنین مطرح کند که :

"هیچ قومی از اقوام بشر به آسایس و سعادت نائل نمی‌گردد، به سیر شاهراه ترقی و تعالی موفق نمی‌شود، مگر به حقوق خود واقف گشته،کاملا ادراک کند که خدای متعال همه‌ی آنها را آزاد آفریده، [و] بنده و ذلیل همدیگر نیستند." و این همان سخنی است که پیش از اسلام برای نخستین بار در فلسفه سیاسی ایران توسط دستور مزدک بامدادان روحانی زرتشتی بیان شده بود و در جاهای دیگر تاریخ اون رو در جنشهای دیگر نظیر بابک خرمدین و سنباد مجوس و شیعه اسماعیلی به رهبری حسن صباح می بینیم.

4-    4- رشد فکری و جهش بی نظیر به سوی دموکراسی که هنوز با شکل درست و اجرای آن دست به گریبانیم و این رو مدیون رضاخان هستیم.

5-    5- روحانیت مردمی که همرنگ و هم لباس و هم رزم مردم شده و عمل گرا بوده و اکتفا به منبر رو کافی نمی دانسته.

6-     6- و حالا برخی پیدا شده اند آرمان این شخص رو با عبدلمالک ریگی و مفاهیم نفرت انگیز دیگری یکی می دانند . غیر از این است که اینها دست‌پرورده نادانی خود و آلت دست بیگانگان و مزدوران فتنه هستند ؟

شما قضاوت کنید .