دامؤن

دامؤنˇ ویرش

دامؤنˇ ویرش

دامؤن

Gilөkim

يكشنبه, ۲۹ تیر ۱۳۹۳، ۰۳:۲۴ ب.ظ

ما گیلکیم

ما گیلکیم. چرا؟ چون زبانمان گیلکی ست. مگر نه اینکه نظریه نژاد آریایی نام خود را از نام زبان آریایی گرفت؟ و مگر نه اینکه نژاد آریایی خونبارترین جنگ های تاریخ را به راه انداخت؟ پس چرا ما برای نامیدن خود از نام زبانمان بهره بگیریم؟

 

چرا از نام های باستانی و تاریخی همچون کاسپی، کادوسی، آماردی، تپوری، دیلمی و ... استفاده نکنیم؟ می دانیم که دیلمی را بازمانده آماردان، و گیل ها!!!!! را بازمانده ی کادوسی ها و مازنی ها؟!؟!؟!؟! بازمانده تپوری ها هستند. (هرچند بنا بر برخی اقوال تالشان بازمانده ی کادوسیان هستند) و این هرسه گروه هایی از کاس ها.

 

امّا من که از اهالی کلاچای هستم و شهرم به نوعی مخلوطی از جلگه نشینان و کوه نشینان است در کودکی خود و قبل از مطالعه پیرامون تاریخ گیلان و ایران در منطقه ی خود سه دسته و گروه می شناختم:

 

 1- گیله مرد: کسی که کار کشاورزی می کرد.

 

 2- کلایی: کسانی بودند که در ییلاقات باغ داشتند و در فصل برداشت به مناطق کوهستانی مراجعه می کردند و پس از آن باز به جلگه برمی گشتند.

 

 3- گالش: کسانی بودند که دارای گله بودند. (در واقع امر پدرانشان دامدار بودند ولی آنها به جلگه آمده بودند، به هر دلیلی).

 

نباید از حق گذشت که دو لفظ کلایی و گالش با بار معنایی تمسخرآمیز و برای به سخره گرفتن این افراد توسط دیگران استفاده میشد و حتا هنوز نیز استفاده میشود اما نه به شدّت گذشته. با مطالعه در تاریخ ایران با دیلمیان آشنا شدم. اما هرچه بین مردم و مناطق گشتم جز روستای دیلمان (که به قول دوستی شاید پایتخت دیلمستان بوده) دیگر هیچ نام و نشانی از دیلم ندیدم (شاید کم گشته ام). و در صورت وجود آثار عینی تمامی این آثار نابود شده اند.

 

دیلمستان هم اظهرمن الشّمس است که اصلن گیلکی نیست (همانطور که تپورستان/طبرستان).

 

دیلمان هم که در واقع فارسی شده ی دیله مؤن/دیلˇ مؤن، است. دیل: درون. مؤن: پسوند مکان. و راجع به معنای دیلمان چیزی نمی دانم.

 

دکتر افشین پرتو: «ما یک سرزمین وسیع داریم که به آن می‌گفتند دیلم. دیلم از سپیدرود تا شی‌‌رود در تنکابن را در برمی‌گرفت از فراز البرز تا کنار دریا.

...عضدالدوله‌ی دیلمی، او دیلمی است. یعنی باشنده‌ی گوشه‌ای از دیلم. او اهل روستای لیش در دو کیلومتری سیاهکل است یعنی جلگه‌نشین است و جایگاه زندگانی‌اش ربطی به کوهستان ندارد.»

 

باری؛ ما در سرزمین کاسپین گیله مردی نداریم که اصل و نسبش به گالشان نرسد. چه، تمام چند سده پیش جلگه جای زیستن نبوده و حتا در همین کلاچای ما تا دهه 70 هنوز در منطقه ی شهری باتلاق و مکان های غیرقابل اسکان به وفور قابل مشاهده بود. پس ما اگر با دید تاریخی به قضیه بنگریم همه از نسل گالشانیم. و همین گالشانند که امروزه برای فرار از به سخره گرفته شدن به عنوان دیلمی رجوع میکنند.

 

چیزی که در بین گالش های متولّد دهه های 30-40 شمسی هم به ندرت دیده می شود.

 

ما گیلکیم!

 

چرا گیلکیم؟ چون تنها عامل اشتراکی بین تمام مردم جنوب کاسپین همین زبان گیلکی است.

 

گیلک را به دیده  جلگه نشینِ کشاورز، صیّاد، کارگر، راننده و ... فرض نکنید. مقصود از استفاده از نام گیلک یکی کردن و یکی دانستن گیله مرد و گالش و کلایی و چارودار و مالا و ... نیست (به نوعی که دیگران می گویند هرگز گیل و دیلم را یکی نگیرید) همانگونه که گیلک می تواند گیله مرد باشد می تواند گالش باشد. می تواند جراح مغز و استخوان باشد و می تواند دزد و هرچیز دیگری باشد. ما برای نامیدن خود به غیر گیلکان نیازمند داشتن نامی کامل و جامعیم.

 

تورک ها در چندین استان ایران و چند کشور ساکنند امّا همگی خود را تورک می دانند و می نامند. کوردها هم همانند تورک ها. و اعراب و بلوچ ها و ترکمنان و ... چند سالی ست جنبشی هم در میان لورها آغاز شده و آن ها هم علاوه برمناطق لورنشین ایران، مناطقی در عراق را نیز لور می دانند.

 

حال ما گیلکان (ساکنین عمده ی دو استان گیلان و مازندران، ساکنین استان های گلستان، تهران، البرز، قزوین، زنجان، سمنان و اردبیل) دچار چنان جنگ داخلی ای هستیم که در صورت امکان حاضر به کشتن همدیگر هم میشویم. جز ساکنین جلگه ی گیلان و پا به سن گذشته های مازندران و کوهستان گیلان که خود را گیلک می دانند (لابد دلیلی داشته که سالخوردگان جامعه ای خود را به نامی می نامیدند.؟!)، دیگر گیلک زبانان هریک خود را به انواع نام ها میخوانند و ساکنین جنوب البرز زبان خود را نیز تاتی.

 

این در حالی ست که تات واژه ای ترکی ست به معنای غیرترک. همانگونه که ایرانی و انیرانی. نمی دانم کسانی که خود را تات می نامند چه دلیل دارند برای این نامیدن. اما من و همقطاران من نمی خواهیم دیگران ما را به نامی بنامند که سراپا توهین است.

 

من خود را گیلک می نامم و هر گیلک زبانی می تواند خود را گیلک بنامد و حتا می تواند خود را هرنامی بنامد. اما تنها نامی که باعث رفع چنددسته گی های موجود و اتّحاد می شود همین گیلک است که مختصّ ماست و نه کس دیگر.

 

 DĂMUN LӨTRIJ

 

 0331

 

Ä.X 28/11/87

 

این وانویس نیازمند نقد شماست شدید

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۳/۰۴/۲۹

نظرات  (۶)

موارک ببون.
أویج:
قوربان بشوم

ممنون

سلام و درود دوست من
نسبت به همشهریان ات ، قلم منصفانه ای داری ، امیدوارم همیشه قلم تان عالمانه و منصفانه باقی بماند . نظر من هم همین است ما گیلک ها باید روی گیلک بودن ما و زبان کهن سال باقی مانده گیلکی مان ، پافشاری کنیم . تا بتوانیم در مقابل تند باد حوادث روزگار و زوال پذیری خرده فرهنگ ها ، پایداری کنیم و سرافراز و کامروا باشیم . وب جالبی دارید . در متحد کردن اقوام گیلک کوشا تر باشید . شاد و سلامت و سربلند باشید . متشکرم که سر زدید .
أویج:
ممنونم شیمی جی

شومو هو گیله طنزه کاس آقایی؟

تا بئینیم چندی وئلن آمو کار بؤنیم  :)

۰۵ مرداد ۹۳ ، ۱۱:۳۳ محمدرضاقاسمی جیردهی
سلام بخاطر برخی مشکلات غیبت داشتم .متاسفانه مث سابق نمیتونم بروز باشم ولی نوشتن مطالب سرفرصت حتما و چشم
أویج:
شیمی خدمت هیسأم
دامون عزیز
ایتا لوجنک گیلکان ءِ فاندرستن ءِره
یا ، ایتابونی ( ایجانایی)
گلکـ (گیلکان) ـان ءِ ایتابونی ره راتاوادم
ایا هرچی گیلکان ءَ ربط بداره جماکونم
بیا بیدین و اگر ترا خوش بما لینک فدن
همه چی ءَ امان کار داریم
زوان ، لیباس ، فرهنگ ، معماری ، ادبیات ، اس ام اس ، گالری ، ورزش ، فوتبال ، تاریخ ، چی بون (هویت ) و ...
أویج:
ممنونم شمه ره خال بؤتم (لینک)

شیمی نیویشتن گیل مرده مؤنه
شومه دسا خوشادم. همیشک بزیو گیلان ( زنده باد گیلان)
أویج:
بزوی آبار
سلام دوست عزیز
ممنون از اینکه لینک ام کرده اید . اگر وب بنده را نگاه کنید تا کنون حتا یکی از شرق گیلانی ها را لینک نکرده ام . نه اینکه دوست شان ندارم . خیلی هم دوست شان دارم. اما اکثر وب نویسان شرق گیلانی نام گیلان را با توجه به اشتراکات زبانی مان یعنی زبان گلکی قبول ندارند ادعا می کنند که نام استان باید کاسپین شود وجه اشتراک گیلانیان را دریاچه ی کاسپین می دانند اما زبان گیلکی بازمانده را که نقطه اشتراک ما و نیاکان ماست قبول ندارند . در صورتی که هم تالشان و هم گالشان و...تیره ای از قوم بزرگ گیلک اند . اما تالشان با ادعای عجیب و غریب سر از باکو و ارمنستان و قفقاز در آورده اند و ادعای تشکیل استان تالشستان می کنند و دوستان شرق گیلانی هم تقویم گالشی را که در اصل مازندرانی است و در میان گالشان رایج بوده را به نام گیلکی سرقت می کنند ! ما باید به داشته های اقوام دیگر احترام بگذاریم . در ضمن خیلی ها شان از نام جعلی دیلمستان برای تشکیل یک استان دیگر در داخل گیلان تلاش می کنند . خود را قوم دیلمی می نامند و لهجه متفاوت زبان گیلکی را زبان دیلمی پنداشته اند و آداب و رسوم گیلانی را به نام آئین دیلمی می نامند . در صورتی که قوم دیلم اصلا" وجود تاریخی نداشته و ندارد ، بر خلاف ادعاهای اینان خودشان تیره ای از قوم گیلک هستند . مثل این می ماند که گسکری ها یا تولمی ها ادعا کنند ما قوم تاریخی جداگانه ای هستیم و لهجه گیلکی متفاوت شان را زبان گسکری یا تولمی بنامند . به نظرم شما نیک فهمیده اید که این همه جنگ و جدل ها حاصل کوته نظری ست . بجای این کارها بیایم همه یکدل و یک جان تلاش کنیم تا تمام گیلان ما روز به روز آباد تر گردد ، همه در آسایش و آرامش و رفاه بسر ببریم . رشتی و انزلی چی و سوماسرائی و آستانه ای و لاهیجانی و لنگرودی و دیلمی و اشکوری و ... یکی باشیم . دل ما برای استان ما و فرهنگ غنی کهنسال آن بسوزد . در هر کجای گیلان هر گیلکی را دیدیم چه شرق گیلانی یامرکز گیلان یا غرب گیلانی حامی اش باشیم . با هم متحد گردیم . از تفرقه و اختلاف دوری کنیم . شرق گیلان کمبودی ندارد تا فرهنگ غنی و پربارش را به رخ غرب گیلانی بکشد و غرب گیلانی نیز همچنین . وجب به وجب خاک گیلان نخبه پرور و دلیر پرور است . از اینکه شما دوست عزیز را می بینم که برای اتحاد کل گیلان تلاش می کنید . بنده هم به دوستی شما افتخار می کنم و با کمال افتخار شما را لینک می نمایم . با آرزوی متحد شدن تمام گیلانی های عزیز ، شاد و سلامت و سر بلند باشید .
أویج:
تشکر میکنم از حضور سبزتان

اما ذکر یک نکته ضروریه که تقویم گالشی (گیلکی) با تقویم تبری یکی نیست و هم در نام ماه ها و هم در روز آغاز سال تفاوت داره. این تقویم مختص گیلکان بوده که متأسفانه رو به فراموشی بود و خوشبختانه گالشان آن را تا حدودی برای ما زنده نگه داشتن و خوشبختانه تر در چند سال اخیر این رسم کهن دوباره درحال نفس کشیدنه

به امید روزی که گیلکان همه یکدل و یکصدا شوند

خسأنئن

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی